Moskova’da başlayan ardından dörtlü format şeklinde Astana’ya kaydırılan Suriye ile normalleşme trafiğinde taraflar son olarak hafta içinde bir araya geldi. Türkiye, normalleşmenin sağlanabilmesi için Şam’dan dört konuya ilişkin tatmin edici mesajlar bekliyor. Türkiye ilk olarak bölgedeki terör sorununun çözümünü istiyor. Bu sorunun çözümü için ortak askeri koordinasyon merkezinin kurulması gündemde. İkinci öneri ise Suriye’de bir anayasa değişikliği. Bir diğer öneri ise Suriye’de seçim yapılarak meşru bir yönetimin kurulması. Mültecilerin güvenli bir şekilde ülkelerine dönüşü de Türkiye’nin talepleri arasında.
Suriye ile normalleşme görüşmeleri devam ederken, rejim Türk askerinin Suriye’den çekilmesini istedi. Yeni Şafak’a konuşan üst düzey kaynak, “Türk askeri buradan çekildiği zaman bölgenin güvenliğini kim sağlayacak? Bu adamları sen kontrol altında tutabilecek misin? Biz bunu sorduğumuzda cevap veremiyorlar. Bizim için önemli olan sınırların güvenliği.” ifadelerini kullandı. Toplantılarda Türkiye ile Rusya ve rejimin de PKK’dan rahatsız olduğunu belirten kaynak, özellikle YPG’nin Suriye’nin öz kaynakları olan petrol ve tahılları çalmasından dolayı büyük bir rahatsızlığın olduğunu belirtti.
Suriye’nin en hızlı süreçte normale dönüşü için bölgede Türkiye, Suriye, Rusya ve İran’dan oluşan askeri koordinasyon merkezi kurulması gündemde. Bu öneriye dört ülkenin sıcak baktığını belirten kaynak, çalışmaların devam ettiğini söyledi. Bu konuda kaynağın aktardığı bilgiye göre, kurulacak olan merkezle birlikte terör noktasında ortak mücadele edilecek. Kurulacak olan mekanizmanın yönetimine ise her ülkeden bir temsilcinin atanması bekleniyor. Bu mekanizma önümüzdeki toplantılarda daha da netlik kazanacak.
Suriye’deki siyasi sürecin de sağlıklı bir şekilde ilerlemesini isteyen Türkiye, yeni anayasa yapılmasını muhataplarına sık sık iletiyor. Bunun için dünyadaki bütün Suriyelilerin katılımıyla genel bir seçimin yapılması bu seçime göre de meşru bir hükümetin kurulması Türkiye’nin talepleri arasında yer alıyor. Toplantıların bir başka önemli gündem maddesi de, Suriyelilerin ülkelerine güvenli dönüşü. kaynaklar, ülkesine geri dönenlerin kalacakları yerler ile ilgili güvence verilmesi gerektiğini muhataplarına ilettiklerini kaydetti.
Yapılan görüşmelerde ülkelerine geri dönecek olan mültecilerin ilk olarak güvenli bölgelerde tutulup daha sonraki süreçte isteyenlerin eskiden yaşadıkları kentlere dönebilecekleri konuşulan formüller arasında. Türkiye, Suriye’den mültecilerin güvenli ve onurlu bir şekilde ülkelerine dönmeleri için bu formüllerin de yer aldığı yazılı bir taahhüt istiyor. Beşşar Esed, son 6 yılda birçok kez genel af çıkardığı ancak mültecilerin güvendiği gerekçesiyle ülkelerine geri dönemedikleri belirtiliyor.
